پرسش: آیا خودشناسى و خودسازى قبل از خداشناسى است؟
پاسخ: یکى از راه هاى خداشناسى، خودشناسى است; راه هاى دیگرى نیز براى پى بردن به وجود خداوند وجود دارد.
همچنان که در قرآن کریم آمده است:
«سنریهم آیاتنا فى الافاق و فى انفسهم حتّى یتبین انه الحق»(1).
«ما نشانه هاى خود را در جهان و در خودشان به آنان نشان مى دهیم تا آشکار گردد که او(خداوند) حق است».
بنابراین، براى پى بردن به وجود خداوند، دو راه آفاقى(هستى شناسى) و انفسى(خودشناسى) وجود دارد. و بر اساس برخى روایات، شناخت خدا از راه خودشناسى برتر شمرده شده است.
امّا خودسازى امرى است که در مرتبه بعد از شناخت(شناخت خود، خدا، دنیا و آخرت...) قرار دارد و انسان با تبعیّت و پیروى از ضوابط و حدود الهى و مراقبت و محاسبه حالات و اعمال خود در این راه قدم بر مى دارد.
و خودسازى نیز باستعدادى معنوى را به وجود مى آورد که سبب آشنایى و انس بیشتر انسان با خدا مى شود.
ـــــــــــــــــــــ
1 - سوره فصلت، آیه 53.